Με αφορμή τη σημερινή μέρα ας μιλήσουμε για κάτι που ήταν, είναι και θα είναι για πάντα στην επικαιρότητα. Σχολικός εκφοβισμός ή όπως είναι ευρύτερα γνωστό bullying! Μια λέξη που δημιουργεί τρόμο και φόβο σε όλους τους γονείς σε όποιο ηλικία κι εάν είναι το παιδί τους.
Το bullying δεν είναι ένα φαινόμενο που εμφανίστηκε τα τελευταία χρόνια. Ανέκαθεν υπήρχαν εκείνοι οι «νταήδες» που έβαζαν στόχο τα πιο αδύναμα παιδιά. Όμως το κακό έχει παραγίνει τα τελευταία χρόνια με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και του διαδικτύου. Βέβαια από την άλλη το καλό είναι ότι όσο αυξάνονται τα φαινόμενα του bullying τόσο αυξάνεται και η αντίδραση των δασκάλων, μαθητών, γονέων και γενικά της κοινωνίας απέναντι σε αυτό.
Ως bullying ή αλλιώς στα ελληνικά εκφοβισμός ορίζεται η επιθετική εκείνη συμπεριφορά που είναι εσκεμμένη, απρόκλητη και επαναλαμβανόμενη. Μπορεί να είναι σωματική ή λεκτική κακοποίηση που ασκείται συστηματικά απέναντι σε άτομα ασθενέστερα. Δεν ξεχωρίζει ηλικία και φύλο. Το bullying ασκείται και από αγόρια και από κορίτσια. Τα αγόρια θα εκφοβίσουν άλλους χρησιμοποιώντας κυρίως τη δύναμή τους, ενώ τα κορίτσια θα εκφοβίσουν άλλα κορίτσια κυρίως μέσα από τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Εάν και το bullying έχει ταυτιστεί με το σχολικό bullying δεν είναι κάτι που το βρίσκεις μόνο στο σχολείο. Έχει εξαπλωθεί και το βρίσκεις παντού. Μπορεί να το συναντήσεις στο χώρο εργασίας, στη γειτονιά, στο πανεπιστήμιο, ακόμη και μέσα στην οικογένεια. Στην Ελλάδα ο όρος «bullying» άρχισε να παίρνει διαστάσεις μετά το 2000 κι αυτό γιατί τότε τόλμησε η ελληνική κοινωνία και κοιτάξει κατάματα το πρόβλημα.
Πολλοί δεν του δίνουν τη σημασία που του πρέπει όμως θα έπρεπε καθώς το bullying είναι η αιτία για πολλούς θανάτους καθημερινά, πολλοί περισσότερους από αυτούς που ξέρουμε. Επίσης πολλοί είναι και όσοι επιβιώσαν του bullying. Άτομα που άντεξαν τη σκληρή σωματική ή λεκτική βία που υπέστησαν, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το τραύμα που τους δημιουργήθηκε δεν τους βαραίνει και δεν τους κυνηγάει ακόμη και στην ενήλικη ζωή τους.
Τα παραδείγματα του bullying είναι τόσο πολλά που δεν ξέρεις από πού να ξεκινήσεις. Από εκείνη την κοπέλα στη Θεσσαλονίκη, την 22χρονη φοιτήτρια Σταυρούλα Κοεμτζή που έκανε βουτιά από τις φοιτητικές εστίες του Αριστοτελείου εξαιτίας του διαδικτυακού bullying κι εκβιασμού ενός ροζ βίντεο δεν άντεχε τη ντροπή κι έκανε τη βουτιά θανάτου. Σοκ στο πανελλήνιο είχε προκαλέσει και η υπόθεση του Βαγγέλη Γιακουμάκη σχετικά με το bullying και τα αποτρόπαια σκηνικά που γινόντουσαν εις βάρος του στη Γαλακτοκομική Σχολή Ιωαννίνων. Κι αυτά είναι μόνο δύο από τα τόσα περιστατικά που συμβαίνουν καθημερινά.
Πόσα είναι εκείνα τα παιδιά που κάθε μέρα για αυτούς είναι ακόμη μία μέρα αγώνα, ακόμη μία μέρα επιβίωσης; Πόσα είναι εκείνα τα παιδιά που λίγο πριν πέσουν για ύπνο το βράδυ σκέφτονται ‘’τα κατάφερα και σήμερα. Μπορείς να αντέξω κι αύριο’’; Κάθε μέρα αυτά τα παιδιά ξυπνούν το πρωί γεμάτα φόβο για το τι θα συναντήσουν σήμερα, τι καινούριο θα βρουν να τους κάνουν, πως θα τους ταλαιπωρήσουν και θα τους ντροπιάσουν μπροστά στους υπόλοιπους. Και κάθε μέρα τα ίδια αυτά παιδιά γυρνάνε στο σπίτι, στους γονείς τους και παριστάνουν ότι ήταν μια ακόμη υπέροχη μέρα στο σχολείο. Το 90% των παιδιών που υφίσταται bullying κρύβεται, δεν μιλάει στους δικούς τους ανθρώπους κι προσπαθεί να πείσει και τους γύρω του και τον ίδιο ότι όλα είναι καλά. Με τον καιρό όμως η θετική αυτή αντιμετώπιση αρχίζει κι εξασθενεί. Ο κόσμος του όλος αρχίζει και καταρρέει. Δεν βρίσκει υποστήριξη από πουθενά κι από κανέναν. Ένας μόνιμος φόβος το διακατέχει! Όσο περνάει ο καιρός τόσο αλλάζει και η συμπεριφορά του παιδιού. Αρχίζει να γίνεται επιθετικό στο σπίτι, δείχνει ανήσυχο, χάνει την αυτοπεποίθησή του. Πολλές φορές έχει εφιάλτες, κλαίει πριν κοιμηθεί ή δεν κοιμάται καθόλου. Μειώνεται η απόδοσή του στο σχολείο και δεν θέλει να πάει καθόλου σχολείο. Πετάγεται κάθε φορά που λαμβάνει μηνύματα στο κινητό του.
Αρχίζει να νιώθει ότι η ζωή του δεν έχει καμία αξία πλέον. Δεν συμμετέχει σε σχολικές εκδρομές, δεν ασχολείται με καμία εξωσχολική δραστηριότητα ενώ πολλές φορές δεν βγαίνει καν έξω. γίνεται μελαγχολικό και καταθλιπτικό. Το σχολείο για αυτά τα παιδιά είναι μια φυλακή, ένα βασανιστήριο οπότε θα κάνουν τα πάντα για να το αποφύγουν.
Αυτά τα παιδιά αντί να περνάνε τα πιο όμορφα χρόνια της ζωής τους μέσα στο γέλιο, την ανεμελιά και στις εμπειρίες, τα περνάνε μέσα στο φόβο, την απόρριψη, τον πόνο, την κατάθλιψη. Γι αυτά τα παιδιά οι ακραίες λύσεις αντιμετώπισης είναι πολλές φορές οι μόνες λύσεις στο μυαλό τους.
Γι αυτό το λόγο πρέπει όλοι οι υπόλοιποι να δράσουν πριν να είναι αργά. Γι αυτό το λόγο πρέπει να καταλάβουμε πόσο σοβαρό είναι αυτό το φαινόμενο και πρέπει να αντιληφθούμε ότι αυτά που κάνουμε ή ξεστομίζουμε με τη δικαιολογία «έλα μωρέ είναι για πλάκα», «σιγά μωρέ για φάρσα είναι» μπορεί να δημιουργήσουν χίλια δυο προβλήματα και να αφήσουν ανεξίτηλα σημάδια στη ζωή και στην ψυχή κάποιου.
Οι θεατές είναι αυτοί που μπορούν να δώσουν το κλειδί που θα ξεκλειδώσει η πόρτα της φυλακής για αυτά τα παιδιά. Δώστε το χέρι σας σε κάποιον που βλέπετε ότι φωνάζει αθόρυβα ζητώντας τη βοήθειά σας. Δείξτε λίγη αγάπη σε αυτόν τον αδύναμο που κάθεται μόνος του στη γωνία και φοβάται. Είναι στο δικό σας χέρι να ανεβάσετε την αυτοπεποίθηση του θύματος και να μειώσετε αυτή του θύτη. Μην του δώσετε την ευκαιρία να συνεχίσει να κάνει κακό. Μην τον αφήσετε να ανεβάσει κι άλλο το ego του με το να μένετε απραγείς απέναντι σε τέτοια περιστατικά. Και φυσικά μην ξεχνάτε ότι θύμα μπορεί να γίνει ο καθένας, κάθε στιγμή, κάθε λεπτό. Μπορεί εσύ που κάθεσαι τώρα και παρατηρείς άπραγος, αύριο να είσαι στη δική του θέση και να εκλιπαρείς σιωπηρά για βοήθεια.
Ο θύτης είναι εκείνος που θα έπρεπε να νιώθει ντροπή κι όχι το θύμα. Ο θύτης είναι εκείνος που θα έπρεπε να στοχοποιηθεί. Βέβαια σύμφωνα με έρευνες και ψυχολόγους ο θύτης είναι κάποιος που έχει υποστεί κάποιο είδος ενδοοικογενειακής βίας ή στερείται τη στοιχειώδη φροντίδα και οικογενειακή θαλπωρή. Είναι εκείνο το παιδί με έντονη προσωπικότητα, έντονο ναρκισσισμό, μεγάλη αυτοπεποίθηση και ιδέα για τον εαυτό του. είναι συνήθως άτομα που έχουν χαμηλό ή καθόλου αυτοέλεγχο και παρουσιάζουν έλλειψη ενσυναίσθησης, δεν έχουν ηθικούς ενδοιασμούς και τύψεις για αυτά που κάνουν.
Πρέπει να δείτε τα σημάδια, να βοηθήσετε εκείνα τα παιδιά που πέφτουν θύματα οποιασδήποτε μορφής bullying αλλά κι εκείνα που γίνονται οι θύτες. Μόνο εάν όλοι πάρουν θέση, καταλάβουν, ασχοληθούν, νοιαστούν, θα μπορέσει να αλλάξει πραγματικά αυτή η κατάσταση. Αλλιώς τα πράγματα θα συνεχίσουν να είναι άσχημα και πολλές φορές θα παίρνουν το πιο άσχημο μονοπάτι.
Κι εάν όλοι εσείς δεν μπορείτε να καταλάβετε πόσο σοβαρό είναι αυτό που ονομάζουμε bullying καλό θα ήταν να δείτε τη σειρά του Netflix ‘’13 reasons why’’ ή στα ελληνικά ‘’Δεκατρία γιατί;’’. Βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Τζέι Άσερ κι έχει ως θέμα διάφορες μορφές bullying. Μέσα από αυτή τη σειρά πιστέψτε με θα καταλάβετε πόσο σοβαρά είναι τα πράγματα και πόσα τραγικά αποτελέσματα μπορεί να έχει «μία αθώα πλάκα». Σκληρές σκηνές, ωμή αλήθεια και παραπάνω από ένα περιστατικά εκφοβισμού. Μια σειρά που αγγίζει την πραγματικότητα 100% και που αποδεικνύει πως το φαινόμενο του bullying είναι από τις πιο σοβαρές πανδημίες που έχει γνωρίσει ο πλανήτης.